Thảo luận: Thế nào là bình văn và cách bình văn (bình luận văn học) sao cho chuẩn?
Xin chào các bạn thành viên Cộng đồng Cây Bút Trẻ, quý độc giả của Tổ Bình Văn Cây Bút Trẻ. Đã có rất nhiều bạn đọc, thành viên của chúng ta rất quan tâm, hứng thú và mong muốn chắp bút để viết những bài bình văn, và sự thực là các bạn ấy đã thể hiện được tài năng của họ.
Tuy nhiên, cũng không ít nhiều bạn đang còn chưa thực sự tỏ tường và muốn tìm hiểu thế nào là bình văn, cách để bình văn như nào? Hôm nay CAYBUTTRE.VN xin chia sẻ đến các bạn một phần thảo luận của tác giả Thi Phạm – thành viên của Tổ Bình Văn Cây Bút Trẻ về vấn đề này nhé:
Trước khi bàn luận về bình văn thì chúng ta sơ qua một chút về bình luận văn học. Bình luận văn học thực chất nó là bài văn nghị luận viết ra để trình bày ý kiến, thái độ trước một vấn đề nào đó (một ý kiến, một quan điểm, một hiện tượng đời sống, một phương pháp, sáng kiến, phát minh…);
Bình luận là dùng lí lẽ. dẫn chứng để cho thấy vấn đề đó đúng sai, lợi hại, có ý nghĩa lớn, nhỏ như thế nào, và bày tỏ thái độ tán thành hay phản đối. Có rất nhiều dạng bài bình luận với các cách triển khai, các cách làm bài văn bình luận khác nhau.
Khi làm bài văn bình luận cần chú ý đạt được 3 mục tiêu cụ thể:
+ Phân tích rõ tốt, xấu, đúng sai, cũ mới … của vấn đề
+ Mở rộng , khơi sâu tầm nhận thức, sự hiểu biết của vấn đề đó.
+ Xác định rõ thái độ, tình cảm hành động đúng đắn khi đối diện với vấn đề ấy.
Làm bài văn bình luận như thế nào cho đúng và hay?
Cách làm bài văn bình luận hoàn chỉnh bao gồm ba bước, đó là:
– Giải thích rõ vấn đề
+ Một từ khó một khái niệm mới cần được giải thích rõ .
+ Nghĩa đen nghĩa bóng , ý nghĩa của vấn đề cần phải được giải thích cụ thể (Bước 1 được coi như là soi sáng một vấn đề bước đầu nên rất cần thiết).
– Phải bình để chỉ rõ đúng, sai; xấu, tốt ; cũ, mới … của vấn đề.
+ Tại sao đúng (sai)? Phải có lý lẽ trên một cơ sở một quan điểm, lập trường nhất định.
+ Phần bình thể hiện rõ cái yêu, cái ghét, sự tiến bộ hay lạc hậu, hạn chế về mặt nhận thức, về tư tưởng tình của người bình luận. Phần này phải cần sự sắc sảo.
– Phần luận: nghĩa là phải bàn bạc, bàn luận so sánh, đối chiếu khơi sâu, mở rộng vấn đề; đặt vấn đề trong nhiều mối tương quan về gia đình, xã hội, lịch sử về lý luận về thực tiễn để bàn luận cho thoả đáng. Bước này của bài bình luận chính là nơi để phân biệt mức độ, chất lượng, trình độ của tác phẩm.
Có rất nhiều bài bình hiện nay, nhất là của các tác giả trẻ, đều đang mơ hồ giữa phân tích và bình luận và thiên về phân tích hơn là bình. Hãy chú ý và bảng so sánh giữa phân tích và bình luận dưới đây:
Khi phân tích chúng ta phân chia đối tượng thành nhiều bộ phận yếu tố nhỏ dể đi sâu xem xét nội dung và mối liên hệ bên trong của đối tượng còn bình luận người viết phải đưa ra chủ kiến của mình, nhận định của mình và dùng lập luận để chứng tỏ, bảo vệ quan điểm đó là đúng. Điều này vẫn còn phải bàn trong nhiều bài bình.
Ngoài việc nắm chắc lí thuyết cơ bản một điều quan trọng nữa là người bình phải cảm thụ tốt tác phẩm, yêu mến và trân trọng tác phẩm. Vốn dĩ tác phẩm là đứa con tinh thần của tác giả nên trong mỗi bài văn, bài thơ đều chứa đựng tâm tư, tình cảm, thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm mà cái khó của văn chương là người viết nén chúng vào sâu bên trong từng câu chữ.
Nhiều bài bình hiện nay chúng ta mới chỉ dừng lại ở việc phân tích nội dung của tác phẩm, bài bình còn dàn trải chưa làm nổi bật được cái đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.
Và nữa là cách chúng ta chọn bài bình. Hiện nay việc sáng tác, làm thơ khá dễ dãi. Nhiều bài thơ chỉ ngắt câu, xuống dòng cho ra bài thơ chứ ngôn ngữ chưa hề “ thơ”, nội dung chưa đặc sắc vì vậy việc chọn bài thơ để bình cũng nên chọn bài “ đáng bình” và lựa chọn chủ đề cho phong phú.
Bản thân mình cũng rất ngưỡng mộ sự nhiệt tình, ham đọc, tâm huyết của các bạn trong mỗi bài viết. Bình được một tác phẩm không phải là chuyện dễ bởi ngoài phải dành thời gian viết chúng ta còn phải có thời gian cảm thụ nữa vì vậy mình nghĩ không cần viết quá nhiều mà nên đâu tư viết cho chất lượng.
Như anh Nguyễn Hòa Bình – Tổ trưởng Tổ Bình Văn từng nhận xét đối với một số bài của thành viên trong Tổ là: bài viết hay nhưng chưa cuốn hút . Phải chăng chúng ta không cần quá lan man mà cần viết xúc tích hơn nữa? phải chăng chúng ta không cần bình cả một tác phẩm mà có thể bình về một khía cạnh nào đó của tác phẩm? có như vậy các bài bình sẽ bớt nhàm chán hơn.
Bài viết của THI PHẠM
| © Các tác phẩm sáng tác được xuất bản đều được bảo hộ bản quyền trong phạm vi hoạt động của CAYBUTTRE.VN, và đăng ký tác quyền DMCA. Đề nghị không sao chép, đăng tải, sử dụng lại những tác phẩm đó nếu không có sự cho phép của tác giả hoặc bằng văn bản của CBT Việt Nam. Trong trường hợp phát hiện ra các tác phẩm đã xuất bản có dấu hiệu vi phạm về bản quyền, hãy liên hệ với đội ngũ Quản trị viên - Biên tập viên của chúng tôi và xin thông báo qua hòm thư info.caybuttre@gmail.com để phối hợp xử lý vi phạm. Trân trọng cảm ơn! |
| CÓ THỂ BẠN ĐANG TÌM |
| Các cuộc thi viết | Podcast Cây Bút Trẻ | Quy định hoạt động |
| Cộng đồng trên Facebook | Cộng đồng nhóm Zalo | GIỌNG THU VÀNG 2025 |
0 Comments