Đưa thơ lục bát vào truyện cổ Grimm


“Em ơi che chắn lại đi/Để mưa không ướt một ly áo quần. Để khỏi gió bụi phong trần/Thì em lại đẹp bội phần gặp vua”. 

Những câu thơ lục bát được dịch giả Nhật Vương sáng tạo trong bản dịch truyện Cô dâu trắng, cô dâu đen – Truyện cổ tích của anh em Grimm đã hút tôi vào cuốn sách.

Lật mở từng trang Truyện cổ tích của anh em Grimm (Jacob Grimm và Wilhelm Grimm) với bản dịch của Nhật Vương, tôi thích thú khi bắt gặp những câu thơ ở thể lục bát hoặc song thất lục bát gần gũi như thế.

Tranh minh họa truyện Hansel và Gretel – Truyện cổ tích của anh em Grimm do họa sĩ Hermann Vogel vẽ

Tạo dấu ấn với thể thơ của người Việt

“Văn bản gốc Truyện cổ của anh em Grimm không có nhiều thơ, có chăng khoảng 1, 2 câu và cũng không vần với nhau, đơn giản chỉ giống như những câu văn xuống dòng”, Nhật Vương nói. Tôi tò mò về lý do anh quyết định dùng thể thơ của người Việt trong bản dịch cuốn truyện cổ có giá trị lớn với văn học Đức, dịch giả 9X đáp: “Tôi tin mình cũng như nhiều đứa trẻ khác khi còn nhỏ chưa biết đọc, biết viết, nhưng đã có thể biết và thuộc những câu thơ lục bát hay song thất lục bát. Vậy tại sao mình không dịch sang thơ để độc giả là trẻ em dễ đọc, dễ nhớ”.

Những câu thơ trong bản dịch không hoa mỹ mà dân dã, mang đến sự thích thú, tươi mới và gần gũi cho người đọc: “Vịt ơi, vịt nhỏ hãy xem/Hansel cùng với Gretel đây mà/Suối này không ván bắc ngang/Vịt giúp chúng tớ, ơn mang suốt đời” (Hansel và Gretel). “Chim câu chim gáy mến yêu/Chị đang cần đến các em nhiều nhiều/Đậu ngon thì bỏ vào niêu/Đậu xấu thì bỏ vào diều chim ơi”, “Cây ơi, cây lắc cây rung/Áo vàng áo bạc thả tung xuống nào” (Cô bé Lọ Lem). “Chim đeo vòng đỏ hót vang/Thương cho phận mỏng, thiếp chàng biệt ly/Bồ câu thác xuống tuyền đài/Tình này chưa trả, hót hoài chim ơi” (Jorinde và Joringel), hay “Tôi đây, lão chài Tim-pe-te/Hỡi cá thờn bơn, dưới thủy tề/Vợ tôi, bà Il-se-bill/Cứ đòi những điều, tôi chẳng muốn xin” (Ông lão đánh cá và bà vợ).

Nhật Vương không giấu việc dùng thơ lục bát và song thất lục bát là cách anh muốn đóng góp, để lại dấu ấn riêng cho bản dịch. “Dịch lại một tác phẩm đã quen thuộc, mà chỉ giống những bản dịch cũ thì chả có lý do gì để độc giả tìm mua khi họ đã có sẵn ở nhà”, anh cười, nói. Thú vị là Nhật Vương dịch truyện cổ Grimm không phải theo bất kỳ đơn đặt hàng của nhà xuất bản hay công ty sách nào, mà hoàn toàn theo sở thích cá nhân. “Dịch truyện sang thơ có khó?”, tôi hỏi. Chàng dịch giả hiện học tập tại Đức cho hay: “Tôi yêu thơ nên việc dịch thơ cũng không quá khó khăn. Nhưng công việc này thường tùy vào cảm hứng. Có những đoạn vừa đọc tiếng Đức lên đã ra ngay tiếng Việt, tôi cứ thế gieo vần. Như khổ thơ trong truyện Ông lão đánh cá và bà vợ khá đặc biệt ở chỗ vần thơ tiếng Việt gieo theo vần “ê” và “in” giống với văn bản gốc tiếng Đức. Khó nhất là truyện Cô bé Lọ Lem vì nhiều thơ hơn cả. Lúc dịch xong hết các truyện khác rồi, mà vẫn chưa nghĩ ra được thơ cho truyện này, tôi để đó. Vài tháng sau, trong chuyến du lịch, lúc đang ngồi trong công viên, đầu tôi tự nhiên nảy ra tứ thơ và cứ thế viết ra”.

Bàn ăn trong bếp tại ngôi nhà ở Steinau nay đã trở thành Bảo tàng Grimm

“Giải mã” truyện cổ Grimm

“Anh em nhà Grimm không chỉ là những người sưu tầm truyện cổ tích bình thường mà còn là nhà nghiên cứu về dân tộc học, nhân chủng học, văn học. Cuốn từ điển tiếng Đức của nước Đức đầu tiên do anh em Grimm viết. Dù mới hoàn thành khoảng 1/4 bảng chữ cái thì họ qua đời, nhưng việc soạn từ điển đã là minh chứng cho thấy họ là những người rất giỏi về mặt văn học, ngôn ngữ”, Nhật Vương lý giải.

Những giá trị về văn hóa, nghệ thuật, ngôn ngữ trong truyện cổ Grimm không phải là yếu tố đầu tiên kéo Nhật Vương đến quyết định “giải mã” truyện cổ Grimm, mà ở những bức tranh minh họa cho truyện của họa sĩ người Đức Hermann Vogel – học trò xuất sắc của danh họa Ludwig Richter.

“Sinh thời, hai anh em Grimm không cho phép họa sĩ nào minh họa bản in của họ, ngoại trừ người em út trong nhà (Ludwig Emil Grimm). Từ bản in đầu tiên vào năm 1812 đến bản in cuối cùng có sự chỉnh sửa và giám sát của hai ông vào năm 1857, cũng chỉ có 7 tranh minh họa của người em út. Sau này, khi hai ông qua đời, bản quyền truyện cổ Grimm không còn nữa, các họa sĩ đã ồ ạt vẽ tranh minh họa. Thế kỷ 19, 20 cũng chính là giai đoạn nở rộ tranh minh họa cho truyện cổ Grimm”, Nhật Vương nói.

Năm 2018, Nhật Vương có chuyến hành trình tìm tới quê hương của anh em Grimm ở thị trấn Hanau gần thành phố Frankfurt. Ngôi nhà hai anh em Grimm lớn lên cùng bố mẹ và 7 người anh em khác đã bị bom phá hủy trong chiến tranh, chỉ còn lại ngôi nhà ở Steinau mà họ từng có thời gian làm việc, nay trở thành Bảo tàng Grimm. Nội thất trong căn phòng bếp cùng những đồ đạc như tủ kính, bộ bàn ghế, tách trà, bát đĩa… được giữ nguyên. Bên cạnh những bản in của truyện cổ Grimm còn có những bức tranh minh họa của các họa sĩ trên khắp thế giới.

“Tôi vui sướng khi nhận ra những bức của Hermann Vogel, họa sĩ theo trường phái hậu lãng mạn. Trong số rất nhiều họa sĩ minh họa truyện cổ Grimm, Vogel mang phong cách đặc trưng rõ nét. Điều này cũng có thể nhận ra trong tranh minh họa của ông ở nhiều truyện cổ tích, truyện đồng dao khác”, anh nhìn nhận. Lùng tìm mua trên mạng, trong những cửa hiệu sách cũ, hay từ nhà sưu tầm, Nhật Vương đã có 5 ấn bản truyện cổ Grimm với tranh minh họa của Hermann Vogel ở lần in đầu tiên cho đến lần in thứ 5. Anh muốn độc giả Việt Nam được thưởng lãm cả những hình ảnh minh họa sinh động, có khi khiến người xem bật cười với ý đồ dí dỏm của họa sĩ Hermann Vogel – điều gần như chưa xuất hiện trong bản dịch nào đã xuất bản trong nước.

Chàng sinh viên cao học chuyên ngành văn hóa ngôn ngữ tại Đại học Hamburg (Đức) nhận mình ngoài truyện cổ còn mê cả văn hóa truyền thống của Việt Nam. Nhật Vương yêu thích và dành nhiều thời gian tìm hiểu tranh Đông Dương, đồ thêu truyền thống của Việt Nam. Ở trường đại học, anh đang thực hiện nghiên cứu về ý nghĩa phong tục tập quán Tết Trung thu xưa cùng những đồ chơi dân gian vào dịp này được làm bằng giấy, gỗ của người Việt mà trước tiên là đầu sư tử. “Tôi rất ngạc nhiên vì ở Đức, nhiều người chưa nhận thức rõ ràng về Việt Nam. Họ chỉ biết đồ ăn ngon, áo dài, nón lá, hoặc chiến tranh tại Việt Nam. Trong khi đó, nhiều giá trị văn hóa khác gần như không được biết tới”, anh nói. Đó cũng là điều mà dịch giả 9X này muốn thay đổi…

Nguồn: Đưa thơ lục bát vào truyện cổ Grimm

Bình Luận

© Các tác phẩm sáng tác được xuất bản đều được bảo hộ bản quyền trong phạm vi hoạt động của CAYBUTTRE.VN, và đăng ký tác quyền DMCA. Đề nghị không sao chép, đăng tải, sử dụng lại những tác phẩm đó nếu không có sự cho phép bằng văn bản của chúng tôi. Trong trường hợp phát hiện ra các tác phẩm  đã xuất bản có dấu hiệu vi phạm về bản quyền, hãy liên hệ với đội ngũ Quản trị viên - Biên tập viên của chúng tôi và xin thông báo qua hòm thư info.caybuttre@gmail.com để phối hợp xử lý vi phạm. Trân trọng cảm ơn!
CÓ THỂ BẠN ĐANG TÌM
Danh sách thành viên Giới thiệu chung Quy định hoạt động
Các câu hỏi/đáp về CBT Trang vàng Cộng đồng CÂY BÚT TRẺ AUDIO

0 Comments

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.

Căn phòng bỗng chùng chình Tiếng xì xầm, to nhỏ Áo trắng hồn nhiên quá Khung cửa nhìn Lo ra … Phố ngoài kia hố...
Ta đọc lại bài thơ đêm qua rồi bật khóc Muộn chiều nay…bụng đói cồn cào Những ngày cuối năm thiên hạ xôn xa...
Người nơi ấy giờ xa xôi quá Chẳng thể gần cho thỏa ước mơ Nụ Xuân e ấp đợi chờ Gửi trong muôn nẻo tình thơ t...
Trời lành lạnh, gió tạt vào lòng nghe buốt rát Những chiếc lá vàng rơi lững thững phía triền đông Con vẫn tha hươ...
Gác nhỏ đêm nay một mình ta Nhìn hoa tuyết rụng trắng sân nhà Đêm khuya lạnh lẽo nghe trong gió Chợt thấy giai n...
Nhằm điều chỉnh một số định hướng hoạt động mới, Cộng đồng Cây Bút Trẻ Việt Nam thông báo về một số thay đổi với thàn...
Nhằm điều chỉnh một số định hướng hoạt động mới, Cộng đồng Cây Bút Trẻ Việt Nam thông báo về một số thay đổi với thành viên (sẽ có hiệu lực thực hiện từ ngày 30/1/2024) như sau: ĐỐI VỚI THÀNH VIÊN ...
Sau thời gian hơn 04 tháng diễn ra, cuộc thi viết “Những thiên thần không cánh” đã nhận được tất cả 40 bài tham gia dự thi của 40 tác giả. Trong đó, có 33 bài dự thi được duyệt qua vòn...
Lâu lắm rồi mình chẳng viết được gì cả, không nổi một câu thơ, chẳng vẹn một ý truyện. Thỉnh thoảng, những đêm buồn như thế này, mình lại ngồi đọc những bài viết được đăng tải trên website, đọc nhữ...
Tạm biệt mái trường – Thơ Hương Tràm
Tôi tìm nhặt cánh Phượng rơi Mùa hạ đã đến, chợt trời đổ mưa Đâu rồi Hạt nắng lưa thưa Ve ngân h...
Kết quả cuộc thi viết “Những thiên thần không cánh!”
Sau thời gian hơn 04 tháng diễn ra, cuộc thi viết “Những thiên thần không cánh” đã n...
Những điều Má không kể…!
Nó nhớ lúc nhỏ thứ quen thuộc nhất là bóng lưng của má. Đi đâu má cũng chở nó theo trên cái xe đ...
Mùa xuân có một thiên thần…
Thế rồi, mùa xuân năm ấy có một Thiên thần, đã mãi bay đi. Mẹ đã xa rời chúng tôi, không một lời...
Chị ấy tên là Hồng, biệt danh là Pink!
Cho dù câu chuyện có đang đi vào bế tắc, chỉ cần chị nói vài câu là mọi thứ sẽ vui vẻ. Chị biết ...
Ước mơ của Mẹ!
Xin lỗi mẹ vì có những lúc khiến mẹ phải buồn, con luôn muốn nói với mẹ dù con ngại ngùng đôi ch...
Thứ Năm, Tháng Hai 08, 2024 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Tư, Tháng Hai 07, 2024 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Ba, Tháng Hai 06, 2024 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Hai, Tháng Một 22, 2024 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Chủ Nhật, Tháng Mười Hai 31, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Hai, Tháng Mười Hai 25, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Bảy, Tháng Mười Hai 23, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Bảy, Tháng Mười Hai 23, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Chủ Nhật, Tháng Mười Một 05, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Bảy, Tháng Mười Một 04, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Sáu, Tháng Chín 29, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thơ
Chủ Nhật, Tháng Chín 24, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Hai, Tháng Chín 18, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Chủ Nhật, Tháng Chín 17, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Tư, Tháng Chín 13, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thơ
Thứ Tư, Tháng Chín 06, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thơ
Thứ Tư, Tháng Tám 30, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thơ
Thứ Hai, Tháng Tám 28, 2023 CÂY BÚT TRẺ Thơ
Thứ Hai, Tháng Tám 28, 2023 CÂY BÚT TRẺ Thơ
Chủ Nhật, Tháng Tám 27, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Tư, Tháng Tám 23, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thơ
Thứ Hai, Tháng Tám 21, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Hai, Tháng Tám 14, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Bảy, Tháng Tám 05, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thông tin - Kiến thức
Thứ Ba, Tháng Tám 01, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Ba, Tháng Bảy 25, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Tư, Tháng Bảy 19, 2023 Biên tập viên Khánh Linh Thơ
Thứ Hai, Tháng Sáu 26, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Chủ Nhật, Tháng Sáu 25, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Tản văn
Thứ Hai, Tháng Sáu 05, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ , Viết cho tuổi học trò
Thứ Bảy, Tháng Sáu 03, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Năm, Tháng Sáu 01, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Bảy, Tháng Năm 20, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Thứ Hai, Tháng Năm 15, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ
Chủ Nhật, Tháng Năm 14, 2023 Biên tập viên Hương Tràm Thơ